Trương Văn Bảo - Võ đường Trần Hưng Đạo Đà Lạt

     Vô cực sinh Thái cực, Thái cực sinh Lưỡng nghi, Lưỡng nghị sinh Tứ tượng, Tứ tượng sinh Bát quái, Bát quái sinh vạn vật. Đó là triết lý Đông phương. Vô cực là hư vô. Thái cực là nguyên lý Âm Dương của song cực. Lưỡng nghi là Âm Dương. Tứ tượng là Thái dương, Thiếu dương, Thái âm, Thiếu âm. Bát quái là Càn, Khảm, Cấn, Chấn, Tốn, Ly, Khôn, Đoài.

     Triết gia Chu Đôn Di lý giải: “Vô cực” là chưa thành “Thái cực”. “Thái cực” hoạt động tạo ra dương, khi chuyển động đến giới hạn, nó trở nên tĩnh. Trong tĩnh, nó tạo ra âm, tới cực đại, nó lại hoạt động. Động và tĩnh chuyển hóa, cái này là nền của cái kia. Khi Âm và Dương đã phân hóa, hai trạng thái xuất hiện. Sự chuyển hóa và kết hợp của Âm và Dương tạo ra Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ. Với Ngũ hành, các thời kỳ biến đổi của khí được sắp xếp hài hòa, qua đó bốn mùa được tiếp diễn. Ngũ hành đơn giản là Âm và Dương, Âm và Dương chẳng qua chính là Thái cực, Thái cực có nền tảng từ Vô cực. Do vậy, trong quá trình tạo ra Ngũ hành, mỗi hành đều chứa đựng bản chất riêng của nó.

     Luận về triết lý Đông phương, theo tinh thần Đạo học, Lão tử viết:

“Đạo khả đạo phi thường Đạo. Danh khả danh phi thường danh. Vô danh thiên địa chi thủy. Hữu danh vạn vật chi mẫu.”  Có nghĩa là: Đạo mà có thể gọi được, không phải là Đạo thường hằng. Tên mà có thể gọi được, không còn phải là tên thường hằng. Không tên là gốc của trời đất. Có tên là mẹ của vạn vật.                                 

The Way that can be expressed, is not the Eternal Way. The Name that can be named, is not the Eternal name. The Nameless is the origin of Heaven and Earth. The Named is the Mother of all things.                   

Đạo chính là Tuyệt đối, là Bản thể thường hằng của vũ trụ. Vì Tuyệt đối, nên Đạo bất khả tư nghì (khó luận bàn, tranh cãi), khó xưng danh. Đạo chính là nguồn gốc sinh xuất vũ trụ quần sinh.                         

Võ thuật cổ truyền Việt Nam mang triết lý Đông phương, vận dụng Âm Dương, Ngũ hành, Bát quái và chứa đựng tinh thần văn hóa thần kỳ trong cấu trúc đòn, thế, bài bản, nhất là nhân sinh quan trong cuộc sống, gần với Đạo. Nếu chỉ có đấm, đá, đi quyền, huơ đao, múa kiếm thì Võ thuật cổ truyền nghèo chất triết lý nhân văn, khó tồn tại lâu dài.

Có nhiều bài quyền và binh khí Võ thuật cổ truyền Việt Nam mang dáng dấp Ngũ hành như: Ngũ hổ cứ sơn, Ngũ hổ Bình Tây (Võ Miền Nam Bộ), Ngũ long quyền pháp, Ngũ long kiếm pháp, Ngũ long kiếm trận, Ngũ long kim tiên…

Các bài Ngũ hổ, Ngũ long, ứng với Ngũ hành là Thủy, Mộc, Hỏa, Thổ, Kim. Ngũ Hổ là Hắc hổ, Thanh hổ, Xích hổ, Hoàng hổ, Bạch hổ. Ngũ long là Hắc long, Thanh long, Xích long, Hoàng long, Bạch long. Màu sắc và phương vị trấn giữ của Ngũ hổ, Ngũ long cũng theo Ngũ hành mà sắp đặt.
   

Hắc tướng quân màu đen, trấn nhậm ở phương Bắc, thuộc Thuỷ.                             Thanh tướng quân màu xanh, trấn nhậm ở phương Đông, thuộc Mộc.                       Xích tướng quân màu đỏ, trấn nhậm ở phương Nam, thuộc Hoả.                               Hoàng tướng quân màu vàng, trấn nhậm ở Trung ương tứ quý, thuộc Thổ.               Bạch tướng quân màu trắng, trấn nhậm ở phương Tây, thuộc Kim.

Ngũ long quyền pháp là bài danh quyền của Võ phái Lạc long môn. Chưởng môn đời thứ 9 hiện tại là Lão Võ sư Võ Kiểu, ở thôn Thuận An, xã Duy Nghĩa, huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam. Võ phái có tuổi đời từ năm 1610.

Lời thiệu bài Ngũ long quyền pháp:

Thanh long quần anh kiệt. Tả thủy độ trung châu. Hoành thân sơ hiến lễ. Hồi diện tiểu long hầu.

Bạch long khai chung độ. Đồng tử thiết hương hoa. Song phi khai thiên lộ. Lão tử dụng thanh trà.

Hắc long oai Bắc trấn. Thương mã phất thanh kỳ. Giương cung truy nghiệt điểu. Hạ bộ trảm hồ ly.

Xích long quyền Nam hướng. Thối bộ trảm xà tinh. Khuynh thân an lạc tọa. Chuyển vận trụ tứ bình.

Huỳnh long tuần hạ giới. Trung bộ tấn khai quyền. Song đao đồng chuyển dực. Xuất hình hạ giới yên.

Phổ thơ bài Ngũ long quyền pháp

Rồng xanh quy tụ hung anh. Trổ tài mươn nước cứu dân giúp đời. Nghiêng mình khiêm tốn trao quà. Cùng nhau họp mặt tinh hoa giống dòng.

Chuyển mình rồng trắng gióng chuông. Bên trong Đồng tử hương hoa thuyết trình. Đá lên trực chỉ thiên đình. Bái thân Lão tử cung nghinh uống trà.

Rồng đen hướng Bắc xông pha. Cờ xanh lên ngựa phất ra trận tiền. Cung tên lắp rượt chim hung. Hạ mình chém cao chẳng dung loài tà.

Phương Nam rồng đỏ tài ba. Thối lui một bước chém tà tình yêu. Hạ mình hạ xuống giữ chiêu. Chuyển thân trụ bộ thích nghi cân bằng.

Rồng vàng dạo khắp thong dong. Tiến lên rảo bước thỏa lòng rồng mây. Triển khai quyền pháp vần xoay. Xuất thân trần thế ngày ngày yên vui.

Nguyên tác: Võ sư Trần Tam An. Dịch Nôm: Võ sư Vũ Thiền Tôn. Phổ thơ: Võ sư Vũ Anh Tông (Võ Kiểu)

Đà Lạt, 10/12/2018 TVB